Het lijkt zo simpel wanneer er gevraagd wordt om begrip, maar de praktijk wijst uit dat juist het gebrek hieraan het probleem is. Zeker als het gaat om ziekten als schildklierkanker en andere onzichtbare, vaak chronische ziekten.
Wat is eigenlijk begrip? Volgens het woordenboek betekent het een ‘in de geest gevormd beeld van een zaak door het verstandelijk combineren van de kenmerken van die zaak’. En dat klopt als een bus. Ieder mens heeft een andere voorstelling of idee bij wat iets inhoudt.
Voorstelling
Een medemusketier die hetzelfde moet doorstaan als ik zal een ander begrip hebben dan een vriendin/familielid/werkgever die geen idee heeft wat ik voel of meegemaakt heb. Allemaal zullen ze een ander beeld hebben. Waarom? Iedere geest is anders, ieder beeld persoonlijk.
De voorstelling die al deze mensen afzonderlijk van elkaar hebben vormen het begrip dat iemand al dan niet voor de patiënt in kwestie heeft. De een zal dichter bij de dagelijkse realiteit zitten in zijn voorstelling dan de ander. Het is maar net hoe dichtbij iemand staat of in hoeverre iemand bereid is om zich te verdiepen in jouw situatie.
Daarbij komt ook nog welk belang iemand bij je heeft. De werkgever bijvoorbeeld heeft een totaal ander belang dan de vriendin die met je wil koffie drinken. Hoe ver iemands begrip gaat zal afhangen van al die dingen. Welke voorstelling maakt de ander zich van de ziekte die ik heb. Wat ik voel, voelt de ander niet. Welk belang heeft die ander bij mij, wat is zijn verwachting? Dit alles vormt het begrip.
Irritatie
De enige manier waarop ik dit kan beïnvloeden is door het verstrekken van informatie. Mijn verhaal vertellen en blijven herhalen totdat de ander zichzelf een ander beeld in het hoofd vormt. Begrip heeft niets te maken met wat ik als patiënt van de ander verwacht, maar dat haal ik wel gemakkelijk door elkaar. En dat is een grote valkuil.
De ander zal mij alleen kunnen begrijpen als hij weet wat er in mijn dagelijks leven gebeurt. En de realiteit is dat ik veel vergeet zoals verjaardagen en afspraken. Geeft niet, daar zijn goede hulpmiddelen voor. Agenda’s of reminders op de telefoon.
Maar het wekt soms behoorlijk veel irritatie op als ik iets had moeten doen en dat ben vergeten. Ik moet goed nadenken waar ik mijn spullen opberg, want zodra ik me omdraai ben ik al weer vergeten waar ik ze neer heb gelegd. Ik ben een draak van een mens als mijn hormonen niet in balans zijn. Mijn benen zitten onder de wonden van de jeuk door extreme huid droogheid. Mijn haren en nagels willen niet wat ik wil. Ik groei, maar dan in de breedte. Ik ben moe op de verkeerde momenten en als ik wil slapen, willen de hersenen ineens gaan nadenken. Ik wil wel, maar ik kan soms niet.
Een realiteit die vraagt om begrip. Niet alleen voor mij, maar voor duizenden anderen onzichtbare zieken. Je kunt er immers tegenaan kijken, maar niet erin.
Deze blog is oorspronkelijk gepubliceerd via Telegraaf Gezond